Από Βασίλη Βενιζέλο
Με βάση τα στοιχεία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής
Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), σύμφωνα με τα οποία οι ανασφάλιστοι ανέρχονται
επισήμως σε περίπου 2,5 εκατ. στη χώρα μας, καθώς και με βάση τα
στοιχεία των υπηρεσιών του υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με τα οποία οι
δημόσιες δαπάνες των νοσοκομείων του ΕΣΥ όλης της χώρας για την
υγειονομική περίθαλψη των άπορων και των ανασφάλιστων κατοίκων της
Ελλάδας ανήλθαν σε περίπου 150 εκατ. ευρώ για το 2014, η ομάδα εργασίας
την οποία συγκρότησε με απόφασή του ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας
Ανδρέας Ξανθός, προκειμένου να καταρτιστεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για
την πραγματικά πλήρη υγειονομική κάλυψη των απόρων και των ανασφάλιστων
της χώρας μας, ολοκλήρωσε πολύ πρόσφατα τις εργασίες της.
Το ygeia360.gr παρουσιάζει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα τα κύρια συμπεράσματα και τις κύριες προτάσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στο τελικό πόρισμα της ομάδας εργασίας, το οποίο βρίσκεται ήδη στα χέρια του Ανδρέα Ξανθού και αναμένεται να τεθεί την ερχόμενη εβοδομάδα σε διαδικασία δημοσίας διαβούλευσης.
Τα προβλήματα της ισχύουσας νομοθεσίας
Η ομάδα εργασίας διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, τα εξής προβλήματα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων:
- Το πολυδιασπασμένο νομοθετικό πλαίσιο, και ιδιαίτερα οι δύο πιο πρόσφατες Υπουργικές Αποφάσεις δεν έχουν άρει τους θεσμικούς αποκλεισμούς των ανασφάλιστων πολιτών από τις υπηρεσίες Υγείας, αντίθετα έχουν επιτείνει τους γραφειοκρατικούς περιορισμούς που αποστερούν τους ανασφάλιστους από θεμελιώδεις υγειονομικές υπηρεσίες.
- Μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα και μη δικαιούχοι βιβλιαρίων πρόνοιας (π.χ. παλιννοστούντες) δεν έχουν πρόσβαση στη δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, με σοβαρές συνέπειες στην υγεία τους αλλά και στη δημόσια υγεία.
- Οι αιτούντες άσυλο αντιμετωπίζουν συστηματικά προβλήματα πρόσβασης.
- Πλην του ανεπαρκούς θεσμικού πλαισίου, βασικές αιτίες για την ελλιπή παροχή θεμελιωδών υγειονομικών υπηρεσιών αποτελούν η ολοένα εντεινόμενη υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας που εξωθούν προς τον ιδιωτικό τομέα ακόμα και τους ασφαλισμένους πολίτες.
- Στις παροχές που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο δεν συμπεριλαμβάνονται οι διαγνωστικές εξετάσεις, η αποκατάσταση, ο προγεννητικός έλεγχος, μερικές κατηγορίες ιατρικών βοηθημάτων (κατόπιν γνώμης του ΚΕΣΥ) και η προληπτική ιατρική.
- Πολύ συχνά οι δικαιούχοι δεν μπορούν να προμηθευτούν τα φάρμακα που δικαιούνται, λόγω έλλειψης των χορηγούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων στα φαρμακεία των νοσοκομείων αλλά και προβλημάτων στην επικοινωνία των ηλεκτρονικών συστημάτων.
- Οι συμμετοχές των ανασφάλιστων σε διαγνωστικές εξετάσεις και συνταγογραφούμενα φάρμακα περιορίζουν τον καθολικό χαρακτήρα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
- Η γραφειοκρατική λειτουργία των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, η διοικητική πρακτική των νοσοκομείων του ΕΣΥ, η προβληματική λειτουργία των τριμελών επιτροπών των νοσοκομείων και η πληθώρα των δικαιολογητικών που όφειλαν να προσκομίσουν οι δικαιούχοι οδηγούν σε επιπλέον de facto αποκλεισμούς από τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Ένα σημαντικό μέρος των προωθούμενων ρυθμίσεων για την προστασία των ατόμων που πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας εφαρμοζόταν και συνεχίζει να εφαρμόζεται εξ ανάγκης από τις Υπηρεσίες Πρόνοιας, με στόχο την προστασία της υγείας των πολιτών, χωρίς να αναγνωρίζεται όμως ποτέ θεσμικά αυτή η λειτουργία.
- Παρατηρείται έλλειψη διασταυρωμένης ενημέρωσης σχετικά με τις διαδικασίες, τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο σύστημα των δικαιούχων.
- Παρά τις πρόσφατες υπουργικές αποφάσεις, η πρόσβαση των ανασφάλιστων δεν βελτιώθηκε ουσιαστικά, με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να συνεχίζουν να απευθύνονται για βοήθεια στα Κοινωνικά και Αλληλέγγυα Ιατρεία και Φαρμακεία.
- Η μεταβίβαση της αρμοδιότητας στους δήμους - έδρες των πρώην νομαρχιών, λόγω "Καλλικράτη", είχε ως αποτέλεσμα την υπερφόρτωση ορισμένων και τη συνεπακόλουθη τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση βιβλιαρίων απορίας - πρόνοιας.
- Το ιδιαίτερα χαμηλό και ανελαστικό εισοδηματικό κριτήριο αποκλείει μεγάλες μερίδες του πληθυσμού, τους πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, αλλά και τα παιδιά ανασφάλιστων γονέων από την υγειονομική περίθαλψη.
- Παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις στην εμβολιαστική κάλυψη.
- Στις μέχρι τώρα ρυθμίσεις δεν συμπεριλαμβάνονται τα πανεπιστημιακά και τα στρατιωτικά νοσοκομεία.
Οι προτάσεις για το νέο θεσμικό πλαίσιο
Οι κύριες προτάσεις στις οποίες κατέληξε η ομάδα εργασίας είναι οι εξής:
- Η παρούσα ρύθμιση έχει ως πυρήνα τη χορήγηση Βιβλιαρίου Υγείας Ανασφάλιστων από τις Υπηρεσίες Πρόνοιας των δήμων. Οι δικαιούχοι του βιβλιαρίου θα δικαιούνται ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας στον βαθμό που τις απολαμβάνουν και οι ασφαλισμένοι. Διατηρείται το εισοδηματικό κριτήριο. Προϋπόθεση για την εισαγωγή στο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας στους ανασφάλιστους πολίτες είναι η ύπαρξη ΑΜΚΑ. Οι παροχές υγείας που θα δικαιούνται οι κάτοχοι του Βιβλιαρίου Υγείας Ανασφάλιστου περιλαμβάνουν το σύνολο των προβλεπόμενων από τα θεραπευτικά πρωτόκολλα πράξεων, των διαγνωστικών εξετάσεων, των συνταγογραφούμενων φαρμάκων και της ενδεδειγμένης αποκατάστασης. Οι συμμετοχές στις δαπάνες των ανωτέρω παροχών υγείας εξισούνται με αυτές που καλούνται να καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι, με την πρόβλεψη της μειωμένης συμμετοχής για όσους πολίτες παρουσιάζουν εισόδημα κάτω των 6.000 ευρώ.
- Η διατήρηση του εισοδηματικού κριτηρίου πρέπει να συνοδευτεί από ουσιώδη αύξηση του ελάχιστου απαιτούμενου εισοδήματος, καθώς και μόνη η καταβολή του επιδόματος ανεργίας θα μπορούσε να οδηγήσει στην υπέρβαση του απαιτούμενου εισοδήματος. Στο σημείο αυτό πρέπει να υπάρχει ρητή εξαίρεση για τη δικαστική διατροφή, τα επιδόματα αναδοχής, το επίδομα αναπηρίας και τις ρυθμίσεις του ν/σ για την ανθρωπιστική κρίση (ρεύμα, επιδότηση ενοικίου, κ.λπ.).
- Οι κατηγορίες δικαιούχων ανεξαρτήτως εισοδηματικού κριτηρίου πρέπει να συμπεριλάβουν τα ανήλικα παιδιά ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος, τους αιτούντες άσυλο, τους μετανάστες με καθεστώς 6μηνης παράτασης, τους μετανάστες που διαθέτουν έγγραφα διαμονής, τους άστεγους, τους ανάπηρους με ποσοστό 67%, όλες τις κατηγορίες κρατουμένων, τους εικαστικούς, τους λογοτέχνες, τους μοναχούς, τα θύματα trafficking, τις εγκυμονούσες, τους πάσχοντες από δυσίατα, χρόνια ή ανίατα νοσήματα, τα άτομα που φιλοξενούνται σε θεραπευτικές κοινότητες για απεξάρτηση και άλλες κατηγορίες που αποτυπώνονται στο σχέδιο της προωθούμενης ρύθμισης.
- Οι δημόσιες δομές Υγείας που οφείλουν να εφαρμόσουν τη συγκεκριμένη ρύθμιση είναι όλες οι δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, τα στρατιωτικά νοσοκομεία που δέχονται πολίτες κατά τη διάρκεια εφημερίας, οι δομές ψυχικής υγείας (ΝΠΔΔ και ΑμΚΕ), οι δομές απεξάρτησης και υποκατάστασης.
- Πρέπει να εξεταστεί αν είναι εφικτό το Βιβλιάριο Υγείας Ανασφάλιστου να χορηγείται εξαρχής από τα ΚΕΠ σε συνεργασία με τα πληροφοριακά συστήματα της ΗΔΙΚΑ και της ΓΓΠΣ. Αν δεν είναι εφικτό εξαρχής και προωθηθεί η ρύθμιση που προβλέπει τη χορήγησή του από τους δήμους, πρέπει, παράλληλα με την εφαρμογή της ρύθμισης, να εκκινήσει η συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων υπουργείων ώστε το σύστημα χορήγησης να αναληφθεί από τα ΚΕΠ. Παρόλα αυτά, πρέπει να ληφθεί υπόψη η κεκτημένη εμπειρία των Υπηρεσιών Πρόνοιας των δήμων ως προς τη διαχείριση διαφόρων κατηγοριών δικαιούχων, ιδίως της κατηγορίας ατόμων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και την ανάγκη διεξαγωγής κοινωνικής έρευνας.
- Πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο τα δικαιολογητικά που οφείλουν να προσκομίσουν οι πολίτες.
- Πρέπει να καταργηθούν οι υφιστάμενες τριμελείς επιτροπές των νοσοκομείων μέσω της προωθούμενης ενοποίησης του θεσμικού πλαισίου.
- Η αίτηση για χορήγηση ΒΥΑ πρέπει να μπορεί να γίνει δεκτή ώς και τρεις μήνες μετά την έξοδο των δικαιούχων από τις δομές υγείας, ώστε οι δαπάνες να μη μετατρέπονται σε χρέη των δικαιούχων προς την εφορία. Οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να προσκομίσουν το ΒΥΑ μέχρι και έξι μήνες από την έξοδό τους και να δικαιούνται παράτασης μέχρι και επιπλέον τρεις μήνες αν οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν απαντήσει στο αίτημά τους εντός των παραπάνω προθεσμιών.
http://www.ygeia360.gr
Το ygeia360.gr παρουσιάζει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα τα κύρια συμπεράσματα και τις κύριες προτάσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στο τελικό πόρισμα της ομάδας εργασίας, το οποίο βρίσκεται ήδη στα χέρια του Ανδρέα Ξανθού και αναμένεται να τεθεί την ερχόμενη εβοδομάδα σε διαδικασία δημοσίας διαβούλευσης.
Τα προβλήματα της ισχύουσας νομοθεσίας
Η ομάδα εργασίας διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, τα εξής προβλήματα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων:
- Το πολυδιασπασμένο νομοθετικό πλαίσιο, και ιδιαίτερα οι δύο πιο πρόσφατες Υπουργικές Αποφάσεις δεν έχουν άρει τους θεσμικούς αποκλεισμούς των ανασφάλιστων πολιτών από τις υπηρεσίες Υγείας, αντίθετα έχουν επιτείνει τους γραφειοκρατικούς περιορισμούς που αποστερούν τους ανασφάλιστους από θεμελιώδεις υγειονομικές υπηρεσίες.
- Μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα και μη δικαιούχοι βιβλιαρίων πρόνοιας (π.χ. παλιννοστούντες) δεν έχουν πρόσβαση στη δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, με σοβαρές συνέπειες στην υγεία τους αλλά και στη δημόσια υγεία.
- Οι αιτούντες άσυλο αντιμετωπίζουν συστηματικά προβλήματα πρόσβασης.
- Πλην του ανεπαρκούς θεσμικού πλαισίου, βασικές αιτίες για την ελλιπή παροχή θεμελιωδών υγειονομικών υπηρεσιών αποτελούν η ολοένα εντεινόμενη υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας που εξωθούν προς τον ιδιωτικό τομέα ακόμα και τους ασφαλισμένους πολίτες.
- Στις παροχές που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο δεν συμπεριλαμβάνονται οι διαγνωστικές εξετάσεις, η αποκατάσταση, ο προγεννητικός έλεγχος, μερικές κατηγορίες ιατρικών βοηθημάτων (κατόπιν γνώμης του ΚΕΣΥ) και η προληπτική ιατρική.
- Πολύ συχνά οι δικαιούχοι δεν μπορούν να προμηθευτούν τα φάρμακα που δικαιούνται, λόγω έλλειψης των χορηγούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων στα φαρμακεία των νοσοκομείων αλλά και προβλημάτων στην επικοινωνία των ηλεκτρονικών συστημάτων.
- Οι συμμετοχές των ανασφάλιστων σε διαγνωστικές εξετάσεις και συνταγογραφούμενα φάρμακα περιορίζουν τον καθολικό χαρακτήρα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
- Η γραφειοκρατική λειτουργία των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, η διοικητική πρακτική των νοσοκομείων του ΕΣΥ, η προβληματική λειτουργία των τριμελών επιτροπών των νοσοκομείων και η πληθώρα των δικαιολογητικών που όφειλαν να προσκομίσουν οι δικαιούχοι οδηγούν σε επιπλέον de facto αποκλεισμούς από τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Ένα σημαντικό μέρος των προωθούμενων ρυθμίσεων για την προστασία των ατόμων που πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας εφαρμοζόταν και συνεχίζει να εφαρμόζεται εξ ανάγκης από τις Υπηρεσίες Πρόνοιας, με στόχο την προστασία της υγείας των πολιτών, χωρίς να αναγνωρίζεται όμως ποτέ θεσμικά αυτή η λειτουργία.
- Παρατηρείται έλλειψη διασταυρωμένης ενημέρωσης σχετικά με τις διαδικασίες, τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο σύστημα των δικαιούχων.
- Παρά τις πρόσφατες υπουργικές αποφάσεις, η πρόσβαση των ανασφάλιστων δεν βελτιώθηκε ουσιαστικά, με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να συνεχίζουν να απευθύνονται για βοήθεια στα Κοινωνικά και Αλληλέγγυα Ιατρεία και Φαρμακεία.
- Η μεταβίβαση της αρμοδιότητας στους δήμους - έδρες των πρώην νομαρχιών, λόγω "Καλλικράτη", είχε ως αποτέλεσμα την υπερφόρτωση ορισμένων και τη συνεπακόλουθη τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση βιβλιαρίων απορίας - πρόνοιας.
- Το ιδιαίτερα χαμηλό και ανελαστικό εισοδηματικό κριτήριο αποκλείει μεγάλες μερίδες του πληθυσμού, τους πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, αλλά και τα παιδιά ανασφάλιστων γονέων από την υγειονομική περίθαλψη.
- Παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις στην εμβολιαστική κάλυψη.
- Στις μέχρι τώρα ρυθμίσεις δεν συμπεριλαμβάνονται τα πανεπιστημιακά και τα στρατιωτικά νοσοκομεία.
Οι προτάσεις για το νέο θεσμικό πλαίσιο
Οι κύριες προτάσεις στις οποίες κατέληξε η ομάδα εργασίας είναι οι εξής:
- Η παρούσα ρύθμιση έχει ως πυρήνα τη χορήγηση Βιβλιαρίου Υγείας Ανασφάλιστων από τις Υπηρεσίες Πρόνοιας των δήμων. Οι δικαιούχοι του βιβλιαρίου θα δικαιούνται ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας στον βαθμό που τις απολαμβάνουν και οι ασφαλισμένοι. Διατηρείται το εισοδηματικό κριτήριο. Προϋπόθεση για την εισαγωγή στο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας στους ανασφάλιστους πολίτες είναι η ύπαρξη ΑΜΚΑ. Οι παροχές υγείας που θα δικαιούνται οι κάτοχοι του Βιβλιαρίου Υγείας Ανασφάλιστου περιλαμβάνουν το σύνολο των προβλεπόμενων από τα θεραπευτικά πρωτόκολλα πράξεων, των διαγνωστικών εξετάσεων, των συνταγογραφούμενων φαρμάκων και της ενδεδειγμένης αποκατάστασης. Οι συμμετοχές στις δαπάνες των ανωτέρω παροχών υγείας εξισούνται με αυτές που καλούνται να καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι, με την πρόβλεψη της μειωμένης συμμετοχής για όσους πολίτες παρουσιάζουν εισόδημα κάτω των 6.000 ευρώ.
- Η διατήρηση του εισοδηματικού κριτηρίου πρέπει να συνοδευτεί από ουσιώδη αύξηση του ελάχιστου απαιτούμενου εισοδήματος, καθώς και μόνη η καταβολή του επιδόματος ανεργίας θα μπορούσε να οδηγήσει στην υπέρβαση του απαιτούμενου εισοδήματος. Στο σημείο αυτό πρέπει να υπάρχει ρητή εξαίρεση για τη δικαστική διατροφή, τα επιδόματα αναδοχής, το επίδομα αναπηρίας και τις ρυθμίσεις του ν/σ για την ανθρωπιστική κρίση (ρεύμα, επιδότηση ενοικίου, κ.λπ.).
- Οι κατηγορίες δικαιούχων ανεξαρτήτως εισοδηματικού κριτηρίου πρέπει να συμπεριλάβουν τα ανήλικα παιδιά ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος, τους αιτούντες άσυλο, τους μετανάστες με καθεστώς 6μηνης παράτασης, τους μετανάστες που διαθέτουν έγγραφα διαμονής, τους άστεγους, τους ανάπηρους με ποσοστό 67%, όλες τις κατηγορίες κρατουμένων, τους εικαστικούς, τους λογοτέχνες, τους μοναχούς, τα θύματα trafficking, τις εγκυμονούσες, τους πάσχοντες από δυσίατα, χρόνια ή ανίατα νοσήματα, τα άτομα που φιλοξενούνται σε θεραπευτικές κοινότητες για απεξάρτηση και άλλες κατηγορίες που αποτυπώνονται στο σχέδιο της προωθούμενης ρύθμισης.
- Οι δημόσιες δομές Υγείας που οφείλουν να εφαρμόσουν τη συγκεκριμένη ρύθμιση είναι όλες οι δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, τα στρατιωτικά νοσοκομεία που δέχονται πολίτες κατά τη διάρκεια εφημερίας, οι δομές ψυχικής υγείας (ΝΠΔΔ και ΑμΚΕ), οι δομές απεξάρτησης και υποκατάστασης.
- Πρέπει να εξεταστεί αν είναι εφικτό το Βιβλιάριο Υγείας Ανασφάλιστου να χορηγείται εξαρχής από τα ΚΕΠ σε συνεργασία με τα πληροφοριακά συστήματα της ΗΔΙΚΑ και της ΓΓΠΣ. Αν δεν είναι εφικτό εξαρχής και προωθηθεί η ρύθμιση που προβλέπει τη χορήγησή του από τους δήμους, πρέπει, παράλληλα με την εφαρμογή της ρύθμισης, να εκκινήσει η συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων υπουργείων ώστε το σύστημα χορήγησης να αναληφθεί από τα ΚΕΠ. Παρόλα αυτά, πρέπει να ληφθεί υπόψη η κεκτημένη εμπειρία των Υπηρεσιών Πρόνοιας των δήμων ως προς τη διαχείριση διαφόρων κατηγοριών δικαιούχων, ιδίως της κατηγορίας ατόμων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και την ανάγκη διεξαγωγής κοινωνικής έρευνας.
- Πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο τα δικαιολογητικά που οφείλουν να προσκομίσουν οι πολίτες.
- Πρέπει να καταργηθούν οι υφιστάμενες τριμελείς επιτροπές των νοσοκομείων μέσω της προωθούμενης ενοποίησης του θεσμικού πλαισίου.
- Η αίτηση για χορήγηση ΒΥΑ πρέπει να μπορεί να γίνει δεκτή ώς και τρεις μήνες μετά την έξοδο των δικαιούχων από τις δομές υγείας, ώστε οι δαπάνες να μη μετατρέπονται σε χρέη των δικαιούχων προς την εφορία. Οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να προσκομίσουν το ΒΥΑ μέχρι και έξι μήνες από την έξοδό τους και να δικαιούνται παράτασης μέχρι και επιπλέον τρεις μήνες αν οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν απαντήσει στο αίτημά τους εντός των παραπάνω προθεσμιών.
http://www.ygeia360.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου