Νέο τοπίο για επικουρικές και εφάπαξ

Σε εφαρμογή μπαίνει από τον επόμενο χρόνο η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» στα ασφαλιστικά ταμεία. Στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται «μαύρη τρύπα» στους προϋπολογισμούς τους θα περικόπτονται αυτομάτως οι παροχές. Εκτιμάται ότι οι μειώσεις θα κυμανθούν γύρω στο 20%

Από το 2014 κάθε ασφαλισμένος θα έχει «ατομικό λογαριασμό» όπου θα καταγράφονται οι εισφορές του. Ενιαίο σύστημα είσπραξης εισφορών τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Δεκεμβρίου

Αυτόματες θα είναι οι μειώσεις από το 2014 σε επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ. Από τον επόμενο χρόνο μπαίνει σε εφαρμογή η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος», με αποτέλεσμα όπου υπάρχει «μαύρη τρύπα» να μπαίνει αυτομάτως μαχαίρι στις παροχές.
Στο «στόχαστρο» σε πρώτη φάση θα βρεθεί το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, όπου θα υπάρξουν και νέες περικοπές στο καταβαλλόμενο βοήθημα. Από κόσκινο θα περνάνε και τα επικουρικά ταμεία, όπου θα γίνεται κάθε τρίμηνο αξιολόγηση και θα... αναπροσαρμόζονται οι παροχές.
Ουσιαστικά σε όσα ταμεία -επικουρικής ασφάλισης ή πρόνοιας- καταγράφονται ελλείμματα θα γίνονται αμέσως νέες περικοπές. Με βάση τις εκτιμήσεις ειδικών στην κοινωνική ασφάλιση οι μειώσεις στις παροχές θα είναι κατά μέσον όρο 20% και σωρευτικά μπορεί να φτάνουν ακόμα και το 40% με 50% (π.χ. αν ληφθούν υπόψη οι περικοπές που έχουν ήδη γίνει τα τελευταία χρόνια).

Το 50% περίπου των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ καθυστερούν να καταβάλουν τις εισφορές ή δεν τις πληρώνουν καθόλου

Σκληρή γραμμή για το θέμα των ασφαλιστικών ταμείων κρατά η τρόικα, που έχει καταστήσει σαφές πως δεν υπάρχουν περιθώρια πρόσθετης χρηματοδότησης. Το θέμα θα κυριαρχήσει στις επαφές του υπουργείου Εργασίας με τους εκπρόσωπους των δανειστών, ωστόσο τα περιθώρια είναι στενά.
Οι παρεμβάσεις ξεκινούν από τα ταμεία πρόνοιας, όπου το 2014 κάνει «πρεμιέρα» ο νέος τρόπος υπολογισμού τού εφάπαξ. Το τελικό ποσό θα εξαρτάται από μία σειρά παράγοντες και θα λαμβάνονται υπόψη από τα οικονομικά του κάθε Ταμείου (π.χ. έσοδα από εισφορές) μέχρι και το κύμα φυγής.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το καταβαλλόμενο ποσό δεν θα είναι σταθερό, αλλά οι ασφαλισμένοι μπορεί να αντιμετωπίζουν... εκπλήξεις όταν περνάνε από το ταμείο. Σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν δραματικές μειώσεις εξετάζεται ένα μεικτό σύστημα όπου τα χρόνια μέχρι και το 2013 θα υπολογίζονται με το ισχύον σύστημα και τα χρόνια μετά το 2014 με το νέο μαθηματικό μοντέλο.
Την ίδια στιγμή δρομολογούνται δύο ακόμα παρεμβάσεις στα Ταμεία Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας:

• Δημιουργία «ατομικών λογαριασμών» για κάθε ασφαλισμένο, όπου θα καταγράφεται αναλυτικά η «ιστορία» του. Η συγκεκριμένη ρύθμιση προβλέπεται σε νόμο και θα τεθεί σε ισχύ το 2014.
• Καθιέρωση ενιαίου συστήματος είσπραξης εισφορών για να μπει τέλος στη μείωση των εσόδων. Το μέτρο ξεκινά από την 1η Δεκεμβρίου και έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τη μαύρη εργασία, ώστε να αυξηθούν τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων.

Στην κύρια ασφάλιση
Μάχη με τα ελλείμματα δίνουν και τα ταμεία κύριας ασφάλισης, με τη «μαύρη τρύπα» φέτος να κλείνει στο 1,8 δισεκατομμύριο ευρώ. Η αύξηση της ανεργίας και η περικοπή των μισθών έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων, ενώ η ρύθμιση χρεών δεν αποδίδει καρπούς.
Την ίδια στιγμή αναζητείται φόρμουλα για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό «κενό» του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, που αναμένεται να προκαλέσει η μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών.
Το μέτρο αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και πρέπει να εφαρμοστεί μέχρι το 2016, ενώ ήδη μειώθηκαν κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα οι εργοδοτικές εισφορές.
Το πώς θα καλυφθεί αυτό το κενό, ώστε να μην υπάρξουν πρόσθετα προβλήματα στα Ταμεία, συζητήθηκε και στη συνάντηση του υπουργού Εργασίας Γ. Βρούτση με αντιπροσωπεία του ΠΑΣΟΚ (Γ. Κουτρουμάνης, Χ. Πρωτόπαπας και Γ. Κουτσούκος).
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να αναφερθεί πως με βάση τα στοιχεία της Ομοσπονδίας των εργαζομένων (ΠΟΣΕ) στο ΙΚΑ:

• Καταγράφεται αύξηση των οφειλών προς το Ταμείο κατά 65% την περίοδο 2010 - 2012.
• Τα έσοδα έχουν μειωθεί κατά 30% με 35% την περίοδο 2009- 2012.

Το μεγαλύτερο Ταμείο της χώρας κάθε μήνα προχωρά σε εσωτερικό δανεισμό για να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Στο «κόκκινο» είναι και ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, όπου σχεδόν οι μισοί ασφαλισμένοι είτε δεν πληρώνουν καθόλου είτε καθυστερούν να καταβάλουν τις εισφορές τους.
Φέτος το όποιο οικονομικό κενό στα ταμεία κύριας ασφάλισης θα καλυφθεί από το ειδικό αποθεματικό που έχει συσταθεί για αυτό τον σκοπό. Ωστόσο, αν δεν υπάρξει αύξηση των εσόδων την επόμενη χρονιά, θα υπάρξει νέα «μαύρη τρύπα» 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος νέων μέτρων.
Στον αέρα οι αιτήσεις 35.000 δημοσίων υπαλλήλων
«Μαχαίρι» θα μπει στο εφάπαξ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, καθώς τα χρήματα από την έκτακτη χρηματοδότηση αρκούν μόνο για 12.000 βοηθήματα.
Στη συνέχεια οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με τη μείωση του εφάπαξ αλλά και την εκτίναξη του χρόνου αναμονής. Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται περίπου 35.000 δημόσιοι υπάλληλοι που υπέβαλαν πέρυσι ή θα υποβάλουν φέτος αίτηση συνταξιοδότησης.
Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι δεν γνωρίζουν πότε θα πάρουν το εφάπαξ και το κυριότερο με ποιο τρόπο θα υπολογιστεί (δηλαδή με το παλαιό ή με το νέο σύστημα).
Σημειώνεται πως το Ταμείο θα ξεμείνει στο τέλος του έτους από ρευστό, καθώς τελειώνει η έκτακτη χρηματοδότηση που είχε πάρει πέρυσι (περίπου 1,1 δισεκατομμύριο ευρώ). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως -αν δεν δοθεί νέα οικονομική ενίσχυση- θα καταβάλλει εφάπαξ ανάλογα με τα έσοδά του.
Το πρόβλημα είναι ότι τα ετήσια έσοδα από εισφορές είναι 340 εκατομμύρια ευρώ και αρκούν για την καταβολή περίπου 9.000 εφάπαξ τον χρόνο. Με δεδομένο πως στο τέλος του έτους οι εκκρεμότητες θα είναι πάνω από 35.000, ελλοχεύει ο κίνδυνος εκτόξευσης εκ νέου του χρόνου αναμονής ακόμα και στα τέσσερα χρόνια.
Σε περίπτωση που επιχειρηθεί να εξεταστούν όλες οι εκκρεμείς αιτήσεις μέσα στο 2014 το βοήθημα θα πρέπει να πέσει στα 6.000 με 7.000 ευρώ (από τα 38.000 που κατά μέσο όρο είναι σήμερα). Εδώ πρέπει να αναφερθεί πως οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν ήδη υποστεί δύο περικοπές στο εφάπαξ, το οποίο αυτήν τη στιγμή καταβάλλεται «κουρεμένο» κατά 38%.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ / .ethnos.gr