Δημόσια Υγεία. To CNN κτυπάει «καμπανάκι»

Με αφορμή άρθρο στο portal του CNN με τίτλο: "Η τρόϊκα κατέστρεψε την Υγεία των Ελλήνων", το Healthview φιλοξενεί τις απόψεις του καθηγητή Γιάννη Κυριόπουλου, αναφορικά με το πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι τα στοιχεία και η κατάσταση στην Ελλάδα που παρουσιάζει το CNN και τι πρέπει να γίνει κατά προτεραιότητα.
Σημειώνεται ότι το δημοσίευμα του CNN έγινε σε συνέχεια έκδοσης βιβλίου δύο επιδημιολόγων (David Stuckler, Canjay Basu), με τίτλο «Η Οικονομία του Σώματος: Γιατί η Λιτότητα Σκοτώνει», όπου περιγράφεται με μελανά χρώματα η κατάσταση και η προοπτική της δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα (με αναφορές σε άλλες χώρες αλλά και στις ΗΠΑ της εποχή του κραχ το 1929). Το επίμαχο αυτό δημοσίευμα αναφέρθηκε και στη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου του Υπουργού Υγείας.
http://edition.cnn.com/2013/09/09/business/europes-public-health-disaster-how-austerity-kills/index.html

Πόσο κοντά στην αλήθεια είναι η κατάσταση που παρουσιάζει το CNN αναφορικά με τη δημόσια Υγεία στη χώρα μας;

Η περιοριστική πολιτική η οποία συνοδεύει το πρόγραμμα δημιονομικής ανασυγκρότησης της χώρας ενδεχομένως να επιφέρει μερικές διευθετήσεις, με βαρύτατο όμως πλήγμα στην υγεία και κοινωνική ασφάλιση). Οι πολιτικές αυτές, συνοδεύονται με οργανωτικές και διοικητικές αλλαγές, οι οποίες επιτυγχάνουν κυρίως στην οριζόντια μείωση των κοινωνικών εξόδων δαπανών. Στο πλαίσιο αυτό, οι αλλαγές στον τομέα της υγείας ταυτίζονται με τις περικοπές της δημόσιας δαπάνης που έχουν περιέλθει στο 40% ή αλλιώς έχει συντελεσθεί μείωση κάτω του 6% του ΑΕΠ.
Εξ αιτίας αυτών των εξελίξεων, οι έννοιες της μεταρρύθμισης και των διαρθρωτικών αλλαγών έχουν αποκτήσει δυσφημιστικά χαρακτηριστικά και ουσιαστικά επισημαίνουν σε επιστροφή στη στασιμότητα και το συντηρητισμό, ενώ εμποδίζουν την προσπάθεια απεμπλοκής και ανάταξης, η οποία καθίσταται επείγουσα και αναγκαία εξαιτίας των δραματικών επιπτώσεων στην υγεία και τις υπηρεσίες υγείας.
Έχει τεκμηριωθεί ότι τα ευρήματα των επιστημονικών μελετών, συγκροτούν ένα δραματικό μωσαϊκό καταστροφής του κεφαλαίου «υγεία» της χώρας, πράγμα το οποίο συνδέεται με τη μείωση των ανθρώπινων, υλικών και οικονομικών πόρων στον υγειονομικό τομέα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν, η αύξηση των κρουσμάτων σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ από λοιμώδη νοσήματα, όπως η ελονοσία, η οποία βρισκόταν υπό έλεγχο για πολλές δεκαετίες, οι μολύνσεις από τον ιό HIV έχουν αυξηθεί κατά 200% από το 2010. Παράλληλα, η επιβάρυνση της ψυχικής υγείας όπως εκδηλώνεται με την αύξηση της χρήσης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και βεβαίως προκύπτει ένας στατιστικά σημαντικός αριθμός αυτοκτονιών. Η «πίεση» αφορά ένα ευρύ φάσμα της νοσολογίας και σταδιακά αποτυπώνεται στην αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας και στην απώλεια δυνητικών ετών ζωής.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί περαιτέρω ασφυκτικές πιέσεις στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του συστήματος υγείας, ενώ παράλληλα εντείνουν τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες στη χρήση των υπηρεσιών υγείας με τα αποτελέσματα τους να είναι εμφανή στο επίπεδο υγείας. Σε αυτό το διάστημα, επίσης, έχει σημειωθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός επαγγελματιών υγείας έχουν απωλέσει την εργασία τους κατά τα τελευταία χρόνια. Στον αντίποδα, η διαρκής συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, η εκτίναξη της ανεργίας σε υψηλά ποσοστά, τα οποία κυμαίνονται στο 27,4% έχουν οδηγήσει στην αύξηση της ζήτησης των δημόσιων υπηρεσιών υγείας ιδιαίτερα στα νοσοκομεία κατά 28%, καθώς ολοένα και περισσότερα κοινωνικά στρώματα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες για δαπάνη υγείας στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι εξαιτίας της περιστολής των δαπανών υγείας, καθώς και των περιορισμών του υγειονομικού συστήματος δημιουργούνται συνθήκες διάκρισης και αποκλεισμού από τις υπηρεσίες υγείας για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες οι χρονίως πάσχοντες, οι φτωχοί, οι άνεργοι και όσοι είναι στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες (για όσους αποφασίζουν);

Τα ευρήματα αυτά συγκροτούν ένα αρνητικό «παράδειγμα» για τη χώρα σε διεθνή κλίμακα, υπονομεύουν το ανθρώπινο κεφάλαιο και κατά συνέπεια την ευκταία αναπτυξιακή διαδικασία για το μέλλον. Κατά συνέπεια, η απεμπλοκή από τις δεσμεύσεις της διεθνούς οικονομικής επιτήρησης –στον τομέα της υγείας- οφείλει να είναι άμεση και να συνοδεύεται από ένα ευρύ πρόγραμμα αλλαγών, οι οποίες αποσκοπούν στην εξασφάλιση πρόσβασης για το σύνολο του πληθυσμού σε μια περιεκτική δέσμη υγειονομικών υπηρεσιών. Ο πυρήνας του εγχειρήματος αυτού είναι η υπαγωγή του συνόλου του πληθυσμού (εργαζομένων, συνταξιούχων, ανέργων και ανασφάλιστων) στον ΕΟΠΥΥ, η θεμελίωση της χρηματοδοτικής βάσης του ασφαλιστικού οργανισμού και η ανασυγκρότηση των υγειονομικών υπηρεσιών με θεμέλιο την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Κατά συνέπεια, η άρση των παρενεργειών της κρίσης στην υγεία και τις υπηρεσίες υγείας που επιβαρύνουν τη νοσηρότητα και την πρώιμη θνησιμότητα απαιτεί μείζονες μετασχηματισμούς στον υγειονομικό τομέα. 

Εν κατακλείδι...

Οι μειώσεις σε ανθρώπινους, τεχνολογικούς και οικονομικούς πόρους και οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες υγείας, οι οποίες ανέρχονται σε 40% και κατατάσσουν την Ελλάδα κάτω από το μέσο όρο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, αδυνατούν να διασφαλίσουν την αναγκαία ποσότητα και ποιότητα υπηρεσιών υγείας προς διανομή, με αποτέλεσμα τη δραματική χειροτέρευση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού της χώρας και την όξυνση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, καθώς ευπαθείς κοινωνικές ομάδες πλήττονται περισσότερο, συνεπεία της μη αποτελεσματικής, αποδοτικής και δίκαιης οργάνωσης και λειτουργίας του υγειονομικού συστήματος.

Στη σημερινή συγκυρία, για έξι στους δέκα πολίτες παρατηρείται μειωμένη χρήση υπηρεσιών υγείας, λόγω εισοδηματικών εμποδίων και μειωμένης αγοραστικής δύναμης, επακόλουθο των αυξητικών τάσεων στους δείκτες ανεργίας και φτώχειας, οι οποίοι αγγίζουν το 30% και 24,3% αντίστοιχα, ενώ μείζονος σπουδαιότητας ζήτημα αποτελεί η απασφάλιση ευρύτερων ομάδων του πληθυσμού, οι οποίοι στερούνται βασικής υγειονομικής φροντίδας.

Αναφορικά με το νοσολογικό πρότυπο της χώρας, παρατηρείται αύξηση κατά 8% των ΚΕΝ τα οποία σχετίζονται με εμφράγματα του μυοκαρδίου, των λοιμωδών νοσημάτων και των κρουσμάτων του ιού HIV, με αύξηση κατά 137% εντός της διετίας 2010-2012, ενώ δραματικά εξελίσσονται τα ποσοστά εμφάνισης ψυχικών διαταραχών και χρήσης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, των αυτοκτονιών και των αποπειρών, καθώς ανά μία αυτοκτονία αντιστοιχούν 25 απόπειρες. Η ασφυκτική περιοριστική πολιτική αντανακλάται, επίσης, στον αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία αγγίζουν το 24,5% το 2012 έναντι 5% το 2008.

Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία επιβάλλει ευκταίες μεταρρυθμίσεις με επίκεντρο την ενοποίηση των κατακερματισμένων υπηρεσιών σε ένα συνεκτικό και φιλικό στο χρήστη σύστημα υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο την ΠΦΥ, ώστε να παράγεται το μέγιστο αποτέλεσμα προς όφελος των ασφαλισμένων μέσω της ορθολογικής κατανομής των πόρων και της αναβάθμισης των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας με άμεση συνάρτηση των αναγκών και προτιμήσεων των πολιτών.

healthview.gr